Tahribatsız Muayene Sertifikası
Genel Bilgiler
Mamul/Sektör kapsamı için Başvuru Formuna aşağıdaki numaralardan (1-8) birini yazınız:
- Döküm ürünler (c),
- Dövme ürünler (f),
- Kaynaklı ürünler (w),
- Tüp ve borular, kaynaklı boruların imalatı için yassı ürünler dahil (t),
- Deformasyonla biçimlendirilmiş ürünler (wp)
- Metal imalatı (c, f, w, wp birlikte)
- * Cihaz, tesis ve yapının kullanım öncesi ve sırasında muayenesi (c, f, w, t, wp birlikte)
- Demiryolu bakımı (c, f, w ve wp birlikte)
* Aksi belirtilmemişse veya katılımcı tarafından özel olarak talep edilmemişse, ODTÜ PSM sınavları, 7 no.lu kapsama göre yapılır.
Sertifika ücreti (her bir metot ve seviye için): 600 TL + %20 KDV.
- İlk sertifikalandırmada sertifika ücreti alınmaz. Bir yöntem ve seviyede sınava ilk girişinde başarılı olan kişilerden ayrıca sertifika ücreti alınmaz.
- Başarısızlık halinde tekrar edilen sınavlar veya sertifika yenileme için ücret alınır.
Banka Hesabı (ODTÜ Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü):
Ziraat Bankası ODTÜ Şubesi, IBAN TR170001001537089807005001
Dekontta açıklama alanına “2024-16-21-3-00-512 – İSİM SOYİSİM – TC KİMLİK NO” yazılmalıdır. Örnek: “2024-16-21-3-00-512-Ad Soyad-12345678900”
Başvuru belgelerini taratıp ön kontrol için bgunes@metu.edu.tr adresine gönderiniz. Ön kontrol onayı aldıktan sonra, aslını posta ile gönderiniz.
Adres: ODTÜ Kaynak ve Tahribatsız Muayene Personel Belgelendirme Merkezi,
Metalurji ve Malz. Müh. Bl., E-Blok 338, Dumlupınar Blv., Üniversiteler Mah. No:1, 06800 Ankara
Tel: 0312 210 22 96 /119Faks: 0312 210 79 94
İtirazlar ve Şikayetler
Tüm itirazlar ve şikayetler, ODTÜ-PSM Başkanlığına yazılı olarak yapılmalıdır.
Başvurular, tarafsız üyelerden oluşan bir komite tarafından değerlendirilip üç ay içinde sonuçlandırılır.
https://katamer.metu.edu.tr/itiraz-ve-sikayet-proseduru/
Sınav ve belgelendirmeye ilişkin tüm itirazlar ve şikayetler, ODTÜ-PSM Başkanlığına yazılı olarak (mektup, faks veya e-posta) yapılmalıdır. Başvurular, tarafsız üyelerden oluşan bir komite tarafından değerlendirilip üç ay içinde sonuçlandırılır.
Adres: ODTÜ Kaynak ve Tahribatsız Muayene Personel Belgelendirme Merkezi,
Metalurji ve Malz. Müh. Bl., E-Blok 338, Dumlupınar Blv., Üniversiteler Mah. No:1, 06800 Ankara
1. Tahribatsız Muayene Sınav ve Sertifika Başvuruları
1.1 Sınav Başvurusu
Sınava Giriş Koşullarını* sağlayan aday, Sınav Başvuru Formu’nu doldurup e-posta ekinde ODTÜ-PSM’ye göndermelidir. Başvurusu ODTÜ-PSM tarafından değerlendirilip uygun bulunan aday, sınav takviminde belirtilen tarihte sınava girer.
* Sınav giriş koşulları: minimum eğitim süresini tamamlamak, ilgili yöntem ve seviye için gerekli olan minimum tecrübe süresinin en az %10’unu tamamlamak ve uygun görme yeterliliğine sahip olmaktır. Tecrübe süresi ve görme yeterliliği ile ilgili beyan, Sınav Başvuru Formu ile kabul edilir; sertifika başvurusu aşamasına kadar bunlarla ilgili herhangi bir kanıt sunulması beklenmez.
1.2. Sertifika Başvurusu (EN ISO 9712 Madde 9)
Eğitimi takiben vasıflandırma sınavına girip Sınav Başarı Belgesi alanlar, endüstriyel tecrübe ve görme yeterliliği şartlarını sağladıkları takdirde Sertifika Başvuru Formu ve Tecrübe Süresi Bildirim Formunu doldurup ODTÜ-PSM’ye başvurabilirler.
Not: EN ISO 9712’ye göre işverenler, sertifika sahibi kişilere firmalarında çalışma yetkisini vermek için her yönteme özgü yeterlilik kriterlerini ayrıca belirleyebilir.
Tahribatsız muayene sertifikası başvurusu için gönderilecek evraklar:
- Sertifika Başvuru Formu
- Tecrübe Süresi Bildirim Formu
- Son 1 yıl içinde alınmış, renkli görüşü de içeren göz muayene formu (Sertifika Başvuru Formu içindeki kısım kullanılabilir veya ayrı bir rapor olarak teslim edilebilir)
- Eğitim katılım belgesi
- Sınav başarı belgesi
- Sertifika ücreti dekontu (İlk sertifika başvurusunda ödeme yapılmayacak ve dekont gönderilmeyecek)
Sertifika, adayın başarılı olduğu sınavın tarihinden itibaren 5 yıl geçerlidir (sertifika başvurusu ne kadar gecikirse sertifikanın geçerlilik süresi de o kadar kısa olacaktır). Seviye 3 sertifika için geçerlilik süresi, yöntem ve temel bilgi sınavlarından en son başarılı olunan sınavın tarihinden itibaren başlar.
Başarılı sınav tarihinden itibaren 5 yıl içinde sertifika başvurusu yapılmazsa, sertifika başvurusu için tüm sınav aşamaları tekrarlanmalıdır.
Sertifika başvuru formundaki bilgiler, Kısım 10’da işveren tarafından imzalanarak onaylanmalıdır.
Tecrübe Süresi Bildirim Formu, işveren tarafından imzalanarak onaylanmalıdır. Adayın işvereni yoksa, bu form en az Seviye 2 sertifikalı bir hakem tarafından onaylanabilir. Bu durumda hakemin sertifikası başvuruya eklenmelidir.
- Tecrübenin kazanıldığı iş/proje bilgisi, tecrübe süresine ait tarih aralığı formda belirtilmelidir.
- Gereken tecrübe süresinin en az %10’u sınav tarihinden önce kazanılmalıdır.
- Sınav öncesinde beyan edilen tecrübe süresinin, gereken tecrübe süresinin en fazla %50’sine karşılık gelen kısmı ODTÜ PSM tarafından kabul edilir. Kalan minimum %50 tecrübe süresi sınavdan sonra tamamlanmalı ve kanıtlanmalıdır.
Bir üst seviyeye geçiş durumunda (Seviye 1’den 2’ye veya Seviye 2’den 3’e) kanıtlanması koşuluyla gereken tecrübe süresinin sınavdan önce tamamlanması kabul edilebilir. Bu durumda tecrübe başlangıcı,
- katılımcı ODTÜ-PSM’de sınava girmiş veya sertifikalandırılmış ise başarılı sınav tarihi,
- başka bir kuruluştan belgelendirilmiş ise sertifika tarihidir.
Sertifika başvurusu için gereken minimum tecrübe süreleri Tablo 1’de verilmiştir.
| Yöntem | Tecrübe süresi (Gün) | |||||
| Seviye 1 | Seviye 2 | Seviye 3 | ||||
Seviye 1 sertifikalı | Seviye 1 sertifikası olmadan doğrudan geçiş | Yüksek öğretim mezunu, Seviye 2 sertifikalı | Seviye 2 sertifikalı | Yüksek öğretim mezunu, Seviye 2 sertifikası olmadan doğrudan geçiş | ||
| VT, PT, MT | 15 | 45 | 60 | 180 | 240 | 360 |
| RT, UT | 45 | 135 | 180 | 270 | 450 | 540 |
| Not: 1 gün 7 çalışma saatine karşılık gelir. | ||||||
2. Sertifika Yenileme Kılavuzu (EN ISO 9712 Madde 10)
Sertifika yenileme başvurusunu zamanında yapmaktan sertifika sahibi sorumludur.
- Başvuru, sertifikanın sona erme tarihinden önce veya bu tarihte yapılırsa, sertifikanın yenilenme tarihi, geçerliliğin sona erme tarihi ile aynıdır (belgelendirmede kesinti olmaz). Yenilenen sertifikanın geçerlilik süresi, önceki sertifikanın geçerliliğinin sona ermesinden itibaren 5 yıldır.
- Başvuru, sertifika geçerliliğinin bitiş tarihinden itibaren en geç 12 ay içinde yapılabilir. Sertifikanın geçerlilik süresi sona erdikten sonra başvuru yapılırsa, sertifikanın yenilenme tarihi, yenileme için tüm şartların yerine getirildiği tarihtir (belgelendirmede kesinti olur). Yenilenen sertifikanın geçerlilik süresi, önceki sertifikanın son geçerlilik tarihinden itibaren 5 yıldır.
- 12 aylık süre içinde yenileme başvurusu yapılmaması durumunda sertifika iptal olur. Eğitimin geçerliliği devam ettiği için eğitim tekrar edilme zorunluluğu olmadan tüm sınavın tekrarı ile aday tekrar belgelendirilebilir.
Aşağıdaki şartların tamamı sağlandığı takdirde sertifika yenilenir:
- Yakın görme yeterliliği kontrolüne ilişkin kanıt (son 12 ay içinde alınmış olmalı) ve renkli görme ve/veya gri tonları algılama yeterliliği kontrolüne ilişkin kanıt (son 60 ay içinde alınmış olmalı). Bu amaçla, Sertifika Başvuru Formundaki ilgili kısım onaylanabilir veya ayrı bir göz muayenesi formu doldurulabilir).
- İlgili yöntem ve sektördeki iş faaliyetinin önemli bir kesinti olmadan devam ettiğini ispatlayan dokümanlar. Bu kriteri sağlamayan kişinin pratik sınava girmesi gereklidir.
- Pratik sınavın başarıyla tamamlanması veya yapılandırılmış kredi sisteminin şartlarının karşılanması.
Aday sertifika yenilenmesi için yapılandırılmış kredi sistemini seçerse, son 5 yıldaki faaliyetlerinden Tablo 2’ye göre en az 100 puan topladığını ispatlayan kanıtları ODTÜ PSM’ye sunmalıdır.
- Seviye 1 sertifikasını yenilemek için Tablo 2 Kısım A ‘da listelenen faaliyetlerin herhangi bir kombinasyonu için 100 üzerinden en az 75 puan gereklidir.
- Seviye 2 veya 3 sertifikasını yenilemek için, Tablo 2 Kısım A ‘da listelenen faaliyetlerin herhangi bir kombinasyonu için 100 üzerinden en az 50 puan gereklidir.
Adayın birden fazla sertifika için yenileme istemesi durumunda, bir faaliyet için toplanan puan, bu faaliyet belirli bir yönteme özgü değilse, her bir sertifika için gerekli olan toplam puanlara eklenebilir (örneğin, “tahribatsız muayene alanında mevcut bireysel üyelik veya tahribatsız muayene derneği üyeliği”). Ancak aday, yenilenecek her sertifika için gereken toplam puanı (100 puan) karşılamalıdır.
Sertifika yenileme şartlarını sağlayamayan kişi, Madde 3’te belirtilen tekrar belgelendirme şartlarını yerine getirmelidir.
Sertifika yenileme başvurusu için gönderilecek evraklar:
- Sertifika Başvuru formu
- Yakın görme, renkli görme ve/veya gri tonları algılama yeterliliği kontrollerine ilişkin dokümanlar.
- Sertifika ücreti ödeme dekontu
- Kredi sistemi tercih edilmemişse, güncel pratik sınav başarı belgesi
- Kredi sistemi tercih edilmişse Puan Sistemi Formu ve ekinde kanıt belgeler.
Seviye 1 | Seviye 2 | ||||||
Faaliyet | Her faaliyet için puan | 1 yılda alınacak azami puan | 5 yılda alınacak azami puan | Her faaliyet için puan | 1 yılda alınacak azami puan | 5 yılda alınacak azami puan | |
KISIM A | |||||||
1 | NDT faaliyetlerinde performans | 2 / gün | 25 | 95 | 2 / gün | 25 | 95 |
2 | İlgili yöntemde teorik eğitime katılmak | 1 / gün | 5 | 15 | 1 / gün | 5 | 15 |
3 | İlgili yöntemde pratik eğitime katılmak | 2 / gün | 10 | 25 | 2 / gün | 10 | 25 |
4 | İlgili yöntemde pratik veya teorik eğitim vermek | – | – | – | 1 / gün | 15 | 75 |
5 | NDT alanında bir araştırma/mühendislik faaliyetine katılmak | 1 / hafta | 15 | 60 | 1 / hafta | 15 | 60 |
KISIM B | |||||||
6 | İlgili metot veya teknik hakkında seminere katılmak/bildiri izlemek | 1 / gün | 2 | 10 | 1 / gün | 2 | 10 |
7 | İlgili metot veya teknik hakkında seminer/bildiri sunmak | 1 / sunu | 3 | 15 | 1 / sunu | 3 | 15 |
8 | NDT veya ilgili derneğe güncel üyelik | 1 / üyelik | 2 | 5 | 1 / üyelik | 2 | 5 |
9 | NDT personelini gözlemlemek ve mentörlük yapmak/ilgili metotta eğitimcilik yapmak | – | – | – | 2 / kişi | 10 | 30 |
10 | Standard hazırlama ve teknik komitelere katılım veya üyelik | – | – | – | 1 / komite | 3 | 15 |
11 | Belgelendirme kuruluşunda Teknik NDT işlerinde görev yapmak | – | – | – | 2 / faaliyet | 10 | 30 |
Not: Bu tablodaki yıl ifadesi, takvim yılı anlamında olmayıp, sertifikalandırma başlangıç tarihinden itibaren geçen yıllar anlamındadır. | |||||||
Seviye 3 | ||||
Faaliyet | Her faaliyet için puan | 1 yılda alınacak azami puan | 5 yılda alınacak azami puan | |
KISIM A | ||||
1 | NDT faaliyetlerinde performans a | 2 / gün | 25 | 95 |
2 | İlgili yöntemde teorik eğitime katılmak | 1 / gün | 5 | 15 |
3 | İlgili yöntemde pratik eğitime katılmak | 2 / gün | 10 | 25 |
4 | İlgili yöntemde pratik veya teorik eğitim vermek | 1 / gün | 15 | 75 |
5 | NDT alanında bir araştırma/mühendislik faaliyetine katılmak | 1 / hafta | 15 | 60 |
KISIM B | ||||
6 | İlgili metot veya teknik hakkında seminere katılmak/bildiri izlemek | 1 / gün | 2 | 10 |
7 | İlgili metot veya teknik hakkında seminer/bildiri sunmak | 1 / sunu | 3 | 15 |
8 | NDT veya ilgili derneğe güncel üyelik | 1 / üyelik | 2 | 5 |
9 | NDT personelini gözlemlemek ve mentörlük yapmak/ilgili metotta eğitimcilik yapmak | 2 / kişi | 10 | 40 |
10 | Standard hazırlama ve teknik komitelere katılım veya üyelik | 1 / komite | 4 | 20 |
11 | Belgelendirme kuruluşunda Teknik NDT işlerinde görev yapmak | 2 / faaliyet | 10 | 40 |
Not: Bu tablodaki yıl ifadesi, takvim yılı anlamında olmayıp, sertifikalandırma başlangıç tarihinden itibaren geçen yıllar anlamındadır. | ||||
3. Tekrar Belgelendirme Kılavuzu (EN ISO 9712 Madde 11)
Yenilenmiş olan sertifikanın son geçerlilik tarihinden önce, tekrar belgelendirme işlemlerini başlatmak sertifika sahibinin sorumluluğundadır. Sertifika sahibi, tekrar belgelendirilme için Madde 2’de belirtilen sertifika yenileme şartlarını ve ilave olarak aşağıdaki şartları sağlamalıdır.
a) Seviye 1 ve 2 sertifika sahipleri, ilgili yöntem ve sektörde önemli kesinti olmadan faaliyetine devam ettiklerine dair işveren onaylı Sertifika Başvuru Formunu teslim etmeli ve pratik sınavı (uygulama ve muayene talimatı) başarıyla tamamlamalıdır
Kişi, pratik sınavın herhangi bir kısmından başarısız olursa, sınav tarihinden itibaren en az 7 gün sonra ve 12 ayı geçmemek şartıyla, sınavı iki kez tekrarlayabilir. İki sınavda da başarısızlık durumunda sertifika geçerliliğini kaybeder (geri alınır). Sertifikanın yeniden geçerli olabilmesi için aday
- ODTÜ-PSM’nin belirlediği ileri derece eğitimi tamamlamalı ve
- ilk kez belgelendirme için gereken tüm sınav kısımlarına yeniden girmelidir.
Şartları sağlayan kişiye geri verilen sertifikanın geçerlilik süresi, orijinal sertifikanın son geçerlilik tarihinden itibaren 5 yıldır.
b) Seviye 3 sertifika sahibi, ilgili yöntem ve sektörde önemli kesinti olmadan faaliyetinin devam ettiğine dair işveren onaylı Sertifika Başvuru Formunu teslim etmeli ve aşağıdaki 2 seçenekten birini seçmelidir:
- yazılı sınava girip başarılı olmak, veya
- yapılandırılmış kredi sistemi şartlarını karşılamak.
Her iki seçenek için kişi ilgili yöntemde pratik yeterliliğinin devam ettiğine dair kanıtları ODTÜ-PSM’ye sunmalı veya Seviye 2 pratik sınavında (muayene talimatı kısmı yok) başarılı olmalıdır.
Yapılandırılmış kredi sistemini seçen sertifika sahibi, son 5 yıldaki faaliyetlerinden Tablo 2’ye göre en az 100 puan topladığını ispatlayan kanıtları ODTÜ PSM’ye sunmalıdır. Ayrıca,
- Tablo 2 Kısım A’daki faaliyetlerin herhangi bir kombinasyonu için 100 üzerinden en az 50 toplamalıdır (bu kısımdan en çok 70 puan toplayabilir) ve
- Tablo 2 Kısım B’deki faaliyetlerin herhangi bir kombinasyonu için 100 üzerinden en az 30 toplamalıdır (bu kısımdan en çok 50 puan toplayabilir).
Yazılı sınav seçeneğini tercih eden veya yapılandırılmış kredi sistemi şartlarını karşılayamayan sertifika sahibi, aşağıdakileri içeren bir sınavı başarıyla tamamlamalıdır:
- ilgili sektör(ler)de test yönteminin uygulanması ile ilgili teknikler, standartlar vb. ile uygulanan teknoloji hakkında en az 20 adet çoktan seçmeli soru ve
- EN ISO 9712 standardı hakkında en az 10 adet çoktan seçmeli soru.
Yazılı sınavda en az %70 puan alamayan kişi, 12 ay içinde iki kez daha sınava girebilir. İki sınavda da başarısız olunduğunda sertifika geri alınır. Sertifikanın yeniden geçerli olabilmesi için aday
- ODTÜ PSM tarafından kabul edilen ileri eğitimi tamamlamalı ve
- ilk belgelendirme için gereken tüm ana yöntem sınav kısımlarına girip başarılı olmalıdır.
Bu şekilde verilen sertifikanın geçerlilik süresi, mevcut sertifikanın sona erme tarihinden itibaren 5 yıldır.
Tekrar Belgelendirme Başvurusu için gönderilecek evraklar:
- Sertifika Başvuru formu
- Yakın görme, renkli görme ve/veya gri tonları algılama yeterliliği kontrollerine ilişkin dokümanlar.
- Sertifika ücreti ödeme dekontu
- Sınav başarı belgesi (Seviye 1 / 2 sertifika sahipleri veya sınava giren Seviye 3 sertifika sahipleri)
- Kredi sistemini tercih eden Seviye 3 sertifika sahipleri için Puan Sistemi Formu ve ekinde kanıt belgeler
4. Kredi Sisteminin Uygulanma Detayları
Aşağıdaki iş faaliyetleri kabul edilebilir:
a) müşterinin spesifikasyonları ve muayene standartları hakkında bilgi;
b) test ekipmanının çalışma koşullarının veya kurulumunun doğrulanması, NDT’nin başarılı performansı, tatmin edici raporlama;
c) Seviye 3 sınav yapıcı olarak faaliyet.
ODTÜ-PSM başvuran adayın tahribatsız muayene faaliyetleri değerlendirmek için aşağıdakiler dahil, ancak bunlarla sınırlı olmamak üzere, uygunluğu kanıtlayan dokümanlar talep edebilir:
a) adayın çalışma faaliyetlerinin sertifikalı bir kişi veya hakem tarafından onaylanması;
b) verilen yöntemde kişinin faaliyet seviyesinin doğrulanması;
c) verilen yöntemde resmi olarak belgelendirilmiş yeterliliğin veya yeterlilik testinin/testlerinin teyidi;
d) raporların tarihleri ve protokol numaraları;
e) alınan işe özel eğitimin ayrıntıları;
f) işverenin faaliyet izninin teyidi;
g) Faaliyetlerin ve çıktıların özeti;
h) iş/pozisyon tanımı;
i) performansın/yeterliliğin yıllık/düzenli işveren değerlendirmeleri;
j) örnek NDT raporları;
k) geliştirilmiş örnek prosedür(ler) (yalnızca Seviye 3);
l) müşteri geribildirimi;
m) işverenden etik kurallara bağlılığın teyidi;
n) ek ulusal gerekliliklere (örn. radyasyon güvenliği) uygunluğun teyidi.
ODTÜ-PSM sunulan kanıtların bir kısmının veya tamamının işverence onaylanmasını talep edebilir.
AÇIKLAMA
Çalışma faaliyetinde önemli kesinti (EN ISO 9712 Madde 3.38):
Sertifikalı kişinin, kesintisiz olarak bir yılı aşan veya kesintili olarak (iki veya daha fazla defa) toplamda iki yılı aşan sürede ilgili yöntem, seviye ve sektör(ler) kapsamında faaliyet yapamaması veya iş değişikliği nedeniyle işini yapamaması durumudur.
Yasal tatil veya hastalık süreleri veya 30 günden kısa eğitim kursları dikkate alınmaz.